Jongeren en Verkeersapps

Slim sturen of schijnveiligheid: de impact van verkeersapps op jongeren 

Utrecht, 1 April, 2025 – Verkeersappsapps zoals Flitsmeister en Waze zijn populair onder automobilisten. Ze waarschuwen bestuurders voor snelheidscontroles en wegwerkzaamheden, en hebben daarmee invloed op het rijgedrag. Uit een nieuw onderzoek van TeamAlert onder 352 jongeren blijkt dat deze apps het bewustzijn over snelheid verhogen, maar tegelijkertijd ook risicovol rijgedrag kunnen faciliteren.  

Handig hulpmiddel én risicofactor in het verkeer 

Verkeersapps helpen bestuurders om boetes te voorkomen, en in Nederland wordt er actief samengewerkt met aanbieders zoals Flitsmeister. De apps verstrekken data over snelheidscontroles, wegafsluitingen en ongevallen, en delen op hun beurt verkeersinformatie met Rijkswaterstaat. Uit onderzoek blijkt dat sommige bestuurders door flitsinformatie bewuster zijn van snelheidscontroles, waardoor ze aangespoord worden zich beter aan de snelheidslimiet te houden.  

Maar deze apps hebben ook een keerzijde. Wanneer bestuurders precies weten waar snelheidscontroles plaatsvinden, bestaat het risico dat ze zich alleen daar aan de limiet houden en op andere trajecten juist harder gaan rijden. Dit kan vooral onder jongeren het geval zijn, omdat zij sneller geneigd zijn tot risicogedrag in het verkeer en minder rijervaring hebben. 

Wat zeggen jongeren zelf? 

Uit het onderzoek van TeamAlert blijkt dat jongeren verkeersapps vooral gebruiken voor navigatie en het voorkomen van boetes. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten: 

• Flitsmeister is de meest gebruikte app (44%), gevolgd door Google Maps (26%) en Waze (19%). 

• Jongeren die Waze of Flitsmeister gebruiken, rijden vaker te hard en ervaren een lagere subjectieve pakkans dan gebruikers van Google Maps. Tegelijkertijd zijn zij zich bewuster van hun snelheid in vergelijking met Google Maps-gebruikers. Dit suggereert dat apps die sterk gericht zijn op flitsmeldingen worden gebruikt om ‘ongestraft’ harder te rijden. 

• Ruim driekwart van de jongeren (77%) rijdt wel eens te hard op een weg waar niet geflitst wordt, ten opzichte van 16% op een weg waar wel geflitst wordt.  

De helft van de jongeren (49%) vindt dat ze veiliger rijden door het gebruik van een verkeersapp.  

Onzichtbare risico’s: de verborgen afleiding van verkeersapps 

Hoewel bijna de helft van de jongeren (48%) regelmatig meldingen bevestigt en een derde (35%) zelf verkeerssituaties doorgeeft, beschouwen de meeste jongeren verkeersapps niet als afleidend. De vraag is echter of zij dit goed kunnen inschatten. Afleiding in het verkeer kan verschillende vormen aannemen: 

• Visuele afleiding: Even naar het scherm kijken voor een routebeschrijving of snelheidsmelding kan de reactietijd verdubbelen en het ongevalsrisico verhogen. 

• Cognitieve afleiding: Het verwerken van verkeersinformatie kan ervoor zorgen dat bestuurders minder opletten op wat er daadwerkelijk op de weg gebeurt. 

• Manuele afleiding: Het handmatig bedienen van een app of het invoeren van een melding verhoogt de kans op ongelukken. 

Deze inzichten roepen de vraag op of verkeersapps daadwerkelijk bijdragen aan verkeersveiligheid, of dat ze een vals gevoel van controle geven en risicogedrag onbedoeld versterken. 

Heroverweging van flitsapps geïnspireerd door Europese voorbeelden 

In Duitsland en Frankrijk zijn flitsapps verboden omdat de overheid wil dat bestuurders zich overal aan de snelheidslimieten houden, in plaats van alleen op bij controlepunten. Een heroverweging van het gebruik van verkeersapps lijkt vooralsnog niet aan de orde in Nederland, maar dit betekent niet dat er geen mogelijkheden zijn om de verkeersveiligheid rondom deze apps te verbeteren. Dit onderzoek onderstreept het belang van verdere reflectie: hoe kunnen we technologie gebruiken om veiligheid te verbeteren, zonder onbedoeld risicogedrag te versterken?