Je vrienden aanspreken op lachgasgebruik in de auto kan lastig zijn. Dat heeft de 19-jarige Shirley uit Bilthoven ook gemerkt. In haar vrije tijd gaat ze graag ergens een hapje eten of onderneemt ze andere leuke uitjes met haar vriendinnen, zoals uitgaan of samen ballonnetjes nemen. “Spreek je met vrienden af, dan wordt er al snel voorgesteld om even lachgas te doen”, vertelt ze. Toch is Shirley zelf zwaar tegen het gebruik van lachgas in de auto. Daarom weigert ze weleens om in te stappen bij een bestuurder die aan de ballonnetjes zit. Maar hoe vertel je je vrienden subtiel dat je liever niet bij ze instapt? Shirley weet raad!
“Het begon zo’n twee à drie jaar geleden, toen kregen veel vrienden een rijbewijs. Vanaf dat moment werd het best wel een hype in de vriendengroep om ballonnetjes in de auto te gebruiken. Al helemaal als het bij niemand thuis kan”, legt Shirley uit. Zelf doet ze liever wel gewoon thuis lachgas: “Dan weet je zeker dat je nergens naartoe hoeft te rijden, maar ook omdat je nooit weet wat er in het hoofd van de bestuurder omgaat. Die persoon kan wel zeggen dat hij nuchter is, maar je weet gewoon dat het alsnog gevaarlijk kan zijn.” Toch voelt ze soms de verleiding om wel in te stappen als ze met vrienden is: “Vooral omdat je niet altijd ergens heen kunt om te chillen, behalve in de auto. Het is niet slim, maar tegelijkertijd is het zo’n hype geworden onder jongeren dat je er amper onderuit komt."
Weigeren om in te stappen
In de vriendengroep van Shirley wordt er eigenlijk alleen in stilstaande auto’s lachgas gebruikt. Toch vindt ze dit ook niet echt een veilige oplossing: “Stel je voor dat iemand een bericht krijgt dat je naar huis moet komen, dan ben je sowieso nog wel een beetje onder invloed. Je zit echt nog wel even in die vibe en dat is niet echt gunstig als je nog moet rijden.” Om die reden weigert Shirley meestal om in te stappen bij iemand in de auto die onder invloed van lachgas is. “Je moet wel uitkijken hoe je dat brengt. Het hangt er heel erg vanaf hoe die persoon is, maar de meeste mensen zijn een beetje geprikkeld tijdens lachgas. Ik probeer het eigenlijk gewoon zoveel mogelijk te vermijden om lachgas in de auto te doen, dus alleen bij iemand thuis. Mocht het toch voorkomen, dan loop ik gewoon naar de dichtstbijzijnde bushalte. Meestal probeer ik nog wel eerst heel chill en rustig aan die persoon uit te leggen waar hij mee bezig is en of hij me even kan bellen als hij veilig thuis is gekomen. Ik vind namelijk wel dat je ook verantwoordelijkheid hebt over je eigen vrienden. Ik wil geen ongelukken op mijn geweten hebben. Dat zou ik niet over mijn hart kunnen verkrijgen!”
Omgaan met groepsdruk
Voorheen voelde Shirley best wel groepsdruk om op zulke momenten te blijven. “Mijn vriendinnen en ik deden vaak lachgas en gingen ook naar veel feestjes toe. Het was toen best moeilijk om onder lachgas uit te komen. Ook omdat je weet dat het erbij hoort. Waarom zou ik moeilijk gaan zitten doen? Je wilt niet raar overkomen op de rest van de groep." Op een gegeven moment zag Shirley steeds vaker in het nieuws dat lachgasgebruik in de auto fataal kon zijn. Dat heeft haar geholpen om meer bij de gevolgen stil te staan. Toch ziet ze dat dit bij de meeste jongeren niet het geval is. “Ik heb het idee dat ze de serieuze kant vaak als lachertje zien en denken dat hun niks zal overkomen. Het probleem is ook dat ze meestal niet na een paar ballonnetjes stoppen. Dan doen ze er nog eentje en nog eentje… De aantallen lopen best wel op”, legt ze uit.
Geen echte vrienden
Inmiddels weten de vrienden van Shirley dus dat ze meestal weggaat als de lachgastank in de auto tevoorschijn wordt gehaald, maar met nieuwe mensen is dat anders: “Mensen die me niet goed kennen, kunnen op zo’n moment een beetje geprikkeld reageren. Lachgasgebruikers zijn vaak helemaal van de aardbodem, dus ze begrijpen op zo’n moment ook niet goed waarom ik weg zou willen gaan. Ze kunnen dan best wel boos reageren.” Shirley vindt dat als je eigen vrienden zo zouden reageren, je dan beter andere vrienden kunt uitkiezen. “Als je je bij je vrienden niet comfortabel genoeg voelt om te zeggen wat je van lachgas vindt, dan zijn het geen echte vrienden!” zegt ze stellig. “Gelukkig zijn mijn vrienden daar best wel chill in geworden. Vroeger was dat wel anders hoor, toen iedereen net met lachgas begon. Maar inmiddels zien ze ook wel wat het doet en wat de gevolgen kunnen zijn. Iedereen neemt daarin zijn eigen verantwoordelijkheid. De een heeft de gevolgen ervoor over en accepteert dat een ander daar anders over denkt. Iedereen moet gewoon lekker z’n eigen ding doen.”
De tip van Shirley
“Het beste is voordat je lachgas gaat doen, wanneer iedereen nog nuchter is, alvast aangeven dat je lachgas in de auto geen goed idee vindt. Je kunt altijd voorstellen om het thuis te doen. Word je om zo’n uitspraak uitgelachen? Dan weet je genoeg, namelijk dat je met andere personen moet omgaan."
Shirley hoopt dat door haar verhaal andere mensen gaan inzien dat lachgas gebruiken in de auto hartstikke gevaarlijk is. “Ik hoop dat dit een wake-up call is!”
In dit artikel is een andere naam gebruikt, omdat de geïnterviewde graag anoniem haar verhaal wilde delen. Maak je je zorgen over je eigen gebruik of dat van een ander? Neem dan voor advies contact op met een instelling voor alcohol- en drugsproblemen bij jou in de buurt of bel de Drugs Infolijn: 0900 – 1995. https://www.drugsinfo.nl/voor-mij-hulp
