Kenniscentrum

Asociaal rijgedrag is gedrag dat overlast of onveilige situaties veroorzaakt bij andere weggebruikers, voorbijgangers of omwonenden (Neijts, Mijnders & Altena, 2022). Voorbeelden van asociaal rijgedrag zijn extreem hard rijden, door rood rijden, rechts inhalen en (onnodig) hard optrekken en afremmen, waardoor (geluids)overlast en gevaarlijke situaties ontstaan. Jongeren die dit gedrag vertonen komen in het nieuws steeds vaker naar voren als probleemgroep in het verkeer.

Jongeren maken verschillende impactvolle gebeurtenissen en momenten mee die hun leven en gedrag beïnvloeden. Denk hierbij aan de overgang van basisschool naar de middelbare school, een eerste eigen telefoon, een verhuizing, het behalen van het rijbewijs of een ongeluk. Wanneer jongeren te maken krijgen met zo’n impactvolle gebeurtenis, dan worden zij als het ware even wakker geschud. Om deze reden zijn dit soort gebeurtenissen, ook wel ‘verandermomenten’, geschikte momenten om met jongeren het gesprek aan te gaan en hen in de richting van veiliger gedrag te wijzen.

De bijna twee jaar durende lockdown werd door veel jongeren als een pandemie van eenzaamheid ervaren, waarbij het gemis aan evenementen een grote rol speelde (SCP, 2021). Ruim driekwart (78%) van de jongeren gaf tijdens de pandemie aan het bezoeken van de evenementen te missen (3Vraagt, 2021). Dit resulteerde in een intense behoefte om te feesten: ‘knaldrang’(CVV, 2022). Na 25 februari 2022 ontstond de mogelijkheid om die knaldrang te uitten: de anderhalve meter maatregel verviel, waardoor de jongeren het uitgaansleven konden herontdekken.

In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) is een uitgebreid onderzoek uitgevoerd naar de aandacht voor verkeersveiligheid op middelbare scholen. Het onderzoek achterhaalt hoe er invulling kan worden gegeven aan verkeersveiligheid voor middelbare scholieren, waarbij zowel het perspectief van scholieren als dat van afnemers (docenten en schoolbestuurders) is onderzocht. De onderzoeken zijn een combinatie van deskresearch, kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Het kwalitatieve onderzoek bestond uit focusgroepen met scholieren en interviews met docenten en schoolbestuurders, het kwantitatieve onderzoek uit vragenlijsten die door scholieren en docenten en bestuurders zijn ingevuld.

Jongeren brengen een groot gedeelte van hun tijd door op school. Tijdens de corona-periode adviseerde de overheid om zo veel mogelijk thuis te blijven, om zo het contact onderling te beperken. Als gevolg hiervan moesten alle Nederlanders die dat konden thuis werken en werden jongeren verplicht tot het volgen van online onderwijs. Het volgen van online onderwijs ging echter niet zonder slag of stoot. Het gebrek aan fysiek onderwijs zorgde ervoor dat veel studenten last hadden van eenzaamheid en motivatieproblemen (NJI, 2021). Ook jongerenuitzendbureau YoungCapital erkent dat jongeren tijdens de coronacrisis behoefte hadden aan fysiek contact en dat ze elkaar vaker wilden ontmoeten op kantoor (YoungCapital, 2021).

Rijangst is de angst om auto te rijden. Over het algemeen hebben Nederlanders hun rijangst goed onder controle, slechts één op de tien Nederlanders geeft aan wel eens bang te zijn om auto te rijden. Wanneer je echter kijkt naar jongere autobestuurders, blijkt dat bijna een kwart van de 18- tot en met 29-jarigen rijangst ervaart. Deze jonge autobestuurders zijn bijvoorbeeld bang om op de snelweg te rijden of om schade te maken (Diks Verzekeringen & Keiman, 2021). TeamAlert heeft onderzoek uitgevoerd om inzicht te krijgen in de doelgroep onzekere bestuurders: hoe kenmerkt deze doelgroep zich? Wat maakt jongeren onzeker achter het stuur en zorgt deze onzekerheid ervoor dat ze zich anders gedragen in het verkeer?

Er wordt steeds meer gebruik gemaakt van elektrische deelscooters (Redactie MaaS Communities, 2021). Check, Go Sharing, Felyx en Tier zijn de deelscooteraanbieders in Nederland en worden inmiddels al in 41 gemeenten verhuurd. Voordelen van deelscooters zijn onder andere hun duurzaamheid, de goedkope kosten en hun flexibiliteit. Echter komen er ook steeds meer klachten over het fout parkeren van de deelscooters en gevaarlijk rijgedrag door gebruikers, wat de verkeersveiligheid van zowel de gebruiker van de deelscooter als andere weggebruikers kan aantastten (Van der Schans & Notenboom, 2021).

Jongeren maken zich zorgen om hun mentale gezondheid (Kamphuis, 2021). Uit onderzoek van 3Vraagt onder jongeren van 16 t/m 34 jaar oud komt naar voren dat bijna de helft van de jongeren merkt dat er sinds de coronapandemie meer aandacht is voor mentale gezondheid van hun generatie. Tegelijkertijd vindt 74% van de deelnemers dat het kabinet te weinig oog heeft voor hoe het mentaal met jongeren gaat (Kamphuis, 2021). Eerder onderzoek van TeamAlert laat eenzelfde resultaat zien: jongeren vinden dat de overheid te weinig doet aan zorgverlening voor mentale gezondheid (TeamAlert, 2021a).